ნიდერლანდების ოფიციალური ენა და მშობლიური ენა ქვეყნის მოსახლეობის უმეტესობისთვის არის ჰოლანდიური, რომელსაც ასევე, ოფიციალურად ჰოლანდიურად უწოდებენ. ჰოლანდიური ეკუთვნის ენების დასავლეთ გერმანული ქვეჯგუფს. იგი მჭიდროდაა დაკავშირებული გერმანულთან და ინგლისურთან და სადღაც შუალედშია.
ჰოლანდიური ან ჰოლანდიური
შუა საუკუნეებში ენას უწოდებდნენ Dietsc ან Duutsc, რაც ისტორიულად უთანაბრდება გერმანულს. ამ სახელს ჰქონდა მნიშვნელობა "უბრალო ხალხის ენა", განსხვავებული ლათინურიდან, რომელიც იყო რელიგიური და სწავლის ენა. დღეს ენის ოფიციალური სახელია Nederlands ან Dutch.
ენას ჰოლანდიას (ჰოლანდიურად) უწოდებენ, რადგან სალიტერატურო ენას ძირითადად საფუძვლად უდევს ჰოლანდიის ძველი პროვინციის დიალექტი. 1840 წელს ეს პროვინცია გაიყო ორად: ჩრდილოეთ ჰოლანდიად და სამხრეთ ჰოლანდიად. მკაცრად რომ ვთქვათ, ჰოლანდია ნიდერლანდების თორმეტი პროვინციიდან მხოლოდ ორია. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე ცნობილი არიან ქვეყნის გარეთ. ამიტომ ჰოლანდიის სახელი გამოიყენება მთელ ნიდერლანდებზე. ეს პრაქტიკა ჩვენში პეტრე პირველის დროიდან გავრცელდა.
ჰოლანდიური სტანდარტული და დიალექტური ფორმებით ნიდერლანდების, ჩრდილოეთ ბელგიისა და საფრანგეთის შედარებით მცირე ნაწილის ჩრდილოეთ ზღვის სანაპიროზე ხალხის უმეტესობის სალაპარაკო ენაა. ბელგიაში, ნიდერლანდური ენა, ფრანგულ და გერმანულ ენებთან ერთად, არის სამი ოფიციალური ენადან ერთ – ერთი.
ჰოლანდიური ენა გამოიყენება როგორც სახელმწიფო ენა სურინამში და კუნძულებზე კურაკაო, სინტ მარტენი, არუბა, ბონერი, საბა და სინტ ეუსტაუსი, რომლებიც ერთად ქმნიან საიტს, რომელსაც ჰქვია ნიდერლანდების ანტილები. ჰოლანდიურიდან მიღებული, აფრიკული არის ერთი ოფიციალური ენა სამხრეთ აფრიკაში.
ნიდერლანდების და ქვეყნის სხვა ენების დიალექტები
წერილობით, ჰოლანდიური ენა საკმაოდ ჰომოგენურია. ნიდერლანდებსა და ბელგიაში ის განსხვავდება ინგლისურ ენაზე დაწერილზე მეტი დიდ ბრიტანეთში და აშშ-ში. უამრავი სალაპარაკო ფორმაა. სტანდარტული ჰოლანდიური (Standaardnederland ან Algemeen Nederlands) გამოიყენება სამთავრობო და ოფიციალური მიზნებისათვის, მათ შორის სწავლება სკოლებში და უნივერსიტეტებში.
ადგილობრივი დიალექტები არაფორმალურ გარემოში გამოიყენება. მაგალითად, ოჯახთან და მეგობრებთან ან იმავე რეგიონის ხალხთან. შედარებით მცირე ნიდერლანდებში სულ მცირე ოცდარვა დიალექტია. მრავალი ენათმეცნიერი ზოგიერთ მათგანს სასტუმროს ენებად თვლის.
ამრიგად, დასავლეთ ფრიზიული ენა ცალკე ენად ითვლება, რომელზეც საუბრობს დაახლოებით 450 ათასი ადამიანი. ამ ენას, ჰოლანდიურთან ერთად, ოფიციალური სტატუსი აქვს ფრაიზლანდიის პროვინციაში. ბოლო დრომდე ნიდერლანდების რამდენიმე ქვედა საქსური დიალექტი, გავრცელებული ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, მიეკუთვნებოდა ნიდერლანდური ენის დიალექტებს.
მათ ახლახანს მიიღეს რეგიონალური ენის სტატუსი. ეს დიალექტები უფრო ახლოს არის ჩრდილოეთ გერმანიაში ლაპარაკობს დაბალ გერმანულთან, ვიდრე ჰოლანდიურთან. ნიდერლანდების ქვემო საქსონურ დიალექტებზე საუბრობს დაახლოებით 1800 ადამიანი. რეგიონალური ენის სტატუსიც მიიღო ლიმბურგის დიალექტმა, რომელზეც ნიდერლანდების სამხრეთ-აღმოსავლეთით დაახლოებით 800 ათასი ადამიანი ლაპარაკობს. ის ასევე გავრცელებულია მეზობელ ბელგიასა და გერმანიაში.
