ნებისმიერი ქვეყნის გასაგებად, სასარგებლოა იცოდეთ მისი ისტორიული წარსული, დაწყებული სახელმწიფოს წარმოქმნიდან და დამთავრებული. საქართველოს ისტორია იმდენად უძველესია, რომ ადვილი არ არის იმის დადგენა, სად და როდის იწყება მისი ფესვები.
ამასთან, დანამდვილებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამ ქვეყნის ტერიტორიის ისტორია დინოზავრების დროიდან დაიწყო. ფაქტია, რომ საქართველოში მათი კვალი აღმოაჩინეს, რომელიც დღემდე შემორჩა. დინოზავრის ნაკვალევი ჩანს საქართველოს ერთ-ერთ ეროვნულ პარკში, რომელიც მდებარეობს იმერეთის რეგიონში.
დიდი ხნის წინ ჩვენს პლანეტაზე მხოლოდ ერთი კონტინენტი იყო - პანგეა, რომელიც ერთმა ოკეანემ გაირეცხა. თანდათან პანგეა ორ ნაწილად გაიყო. ჩრდილოეთ ნახევარს ლავრაზია ერქვა, ხოლო სამხრეთ მატერიკას გონდვანა. კონტინენტებს შორის, ახლადშექმნილმა ტეტისის ოკეანემ დაიწყო ზრდა, კონტინენტები ერთმანეთისგან გამოყო. იმ დროს საქართველო ლავრაზიის სამხრეთ სანაპიროზე მდებარეობდა. სწორედ აქ მოვიდნენ დინოზავრები, რომ აღფრთოვანებულიყვნენ მზის ჩასვლით და დაენახათ, თუ როგორ ლამაზად იმალება მზე ტეტისის უკან.
ცარცის პერიოდი დასრულდა. მოულოდნელად გაქრა ყველა დინოზავრი და დაიწყო პალეოგენური ხანა. ცარცის კატასტროფის მიზეზები ჯერ კიდევ უცნობია, მაგრამ არსებობს მეტეორიტის დაცემის ვერსია. თუ ეს ვერსია გამართლებულია, მაშინ ამ ციური სხეულის ნაშთები სავარაუდოდ გვხვდება საქართველოს ტერიტორიაზე. მიწაში მეტეორიტის ნაშთების არსებობას მოწმობს ნიადაგში ირიდიუმის შემცველობა. ქართველ გეოლოგებს აქვთ ვარაუდი, რომ ასეთი მტკიცებულებები შეიძლება არსებობდეს საქართველოში.
დინოზავრები გაქრა და ცოტა ხნის შემდეგ ლაურასიამ წყლის ქვეშ თანდათან ჩაძირვა დაიწყო. ის ფაქტი, რომ დღევანდელი საქართველოს ტერიტორია ოკეანის ფსკერზე იყო, აღმოჩნდა ნაპოვნი ნივთებით. აქ ნაპოვნია უძველესი ვეშაპის ცეტოტრიუმის ნაშთები, რომელიც ჩაძირული ლაურასიას ზედაპირზე გადაცურა. ვეშაპის ძვლები ახლა სოხუმის მუზეუმშია.
კავკასია დარჩა ოკეანის ქვეშ პალეოგენის ორი მესამედი. ამ ხნის განმავლობაში საქართველოს ტერიტორიაზე ფენებად იქმნება ოკეანეების საბადოების მასივები. კავკასიონის ხეობებში მოჩანს მრავალმეტრიანი სისქის ნალექები. სწორედ ამ კირქვის საბადოებშია ამოკვეთილი ვარძიის გამოქვაბულები.
თანდათანობით კავკასია ამოვიდა ოკეანის ქვემოდან და დაიწყო ჩვენთვის ნაცნობი ფორმის მიღება. იმ დროს დიდი კავკასია გრძელი კუნძული იყო, რომელზეც ტროპიკული ტყეები იზრდებოდა. ალპური მდელოების გავლით შეიძლება წარმოიდგინოთ, რომ ანტიკურ ხანაში ამ ადგილას ბანანის პალმები ტრიალებდა, ეგზოტიკური ორქიდეები ყვაოდა და კაშკაშა თუთიყუშები მიფრინავდნენ.
გარკვეული დროის შემდეგ, კავკასიის მთიანეთში სწრაფად იზრდებოდა მოყოლებული. წყალი თანდათანობით დაიხია და წარმოქმნა დღევანდელი საქართველოს ხეობები და ვაკეები. ამ დროს ხდება ელბრუსის და კაზბეკის ძლიერი ამოფრქვევა. ამას მოსდევს ორი გამყინვარების ხანა. მთები ყინულის ქუდებით არის დაფარული, ტროპიკული მცენარეულობა კი პრაქტიკულად გაქრა. შემდეგ კი კაცი გამოჩნდა …
