მემორიალური კომპლექსი "ხატინი" - ღია სამუზეუმო მუზეუმი, რომელიც ეძღვნება ყველა ბელორუსის ხსოვნას სადამსჯელო ძალების მიერ დიდი სამამულო ომის დროს. იგი შეიქმნა ამავე სახელწოდების სოფლის ადგილზე, რომელიც დაიწვა ყველა მკვიდრთან ერთად.
კომპლექსის ისტორია
1943 წელს ბელორუსის ტერიტორიაზე გაიარა მცირე დასახლებების, ფერმების, კოლმეურნეობების განადგურების ტალღამ. ოფიციალური მიზეზი იყო ადგილობრივი ტყეებში დამალული პარტიზანების წინააღმდეგ ბრძოლა. ამასთან, თანამედროვე ისტორიკოსები მიიჩნევენ, რომ დამსჯელებისთვის არანაკლებ მნიშვნელოვანი იყო ადგილობრივი მოსახლეობის დაშინების ფუნქცია. 1943 წლის მარტში სიკვდილის ბატალიონები მოვიდნენ ხატინში, დიდ სოფელში, მინსკიდან 50 კმ-ში. მთელი მოსახლეობა ბეღელში შეიყვანეს და ცეცხლი წაუკიდეს. ადამიანები, რომლებიც ალიდან გამოდიოდნენ, ცეცხლსასროლი იარაღით ისროდნენ ან ბეიონეტებით ამთავრებდნენ. ხანძრის შედეგად დაიღუპა 160 მშვიდობიანი მოქალაქე, ძირითადად ქალები, ბავშვები, მოზარდები და მოხუცები. გადარჩა მხოლოდ 6 ადამიანი. იგივე ბედი ეწია მეზობელ ფერმერებს. ომის შემდეგ, 180-ზე მეტი სოფელი არ აშენებულა - მათში უბრალოდ მოსახლე აღარ დარჩა.
60-იანი წლების ბოლოს გადაწყდა, რომ უდანაშაულო წამებული ხალხის ხსოვნა გაგრძელდება. არჩევანი ხატინზე შეჩერდა. დამწვარი სოფლის ადგილზე 1969 წელს გაიხსნა მემორიალური კომპლექსი, რომელიც სიმბოლურად აღადგენს განადგურებულ სოფელს. კომპლექსის ტერიტორიაზე დამონტაჟებული ხის 26 გვირგვინია შედგენილი, დამწვარი სახლების ადგილზე. თითოეულ მათგანში არის ობელისკი ბუხრის სახით, რომელსაც ზედ ზარი აქვს. დროდადრო, ამა თუ იმ ადგილას, ისმის სევდიანი ზარის ხმა, რომელიც ამ სახლის მცხოვრებლებს მოგაგონებთ, რომლებიც სამუდამოდ გაქრნენ. თითოეულ სახლს აქვს ფირფიტა, რომელშიც მითითებულია ოჯახის წევრების სახელები და ასაკი.
კომპლექსის ცენტრში დგას ძეგლი "დაუპყრობელი". მასზე გამოსახულია გადარჩენილი ხატინებიდან ერთ – ერთი - იაკოვ კამინსკი, რომელსაც ხელში აწამებული ვაჟის ცხედარი ეჭირა. მასობრივი საფლავად ქცეული ბეღლის ადგილზე ლითონის სახურავი დგას, რომელზეც სოფლის მოსახლეობის სიმბოლური მოწოდებაა მათი შთამომავლებისთვის. მემორიალის უკან დამწვარი სოფლების სასაფლაოა - 185 ფილები, რომელთა ქვეშ დაკრძალულია ურნები ფერფლიდან ამოღებული მიწით. კომპლექსის ტერიტორიაზე მდებარეობს მუზეუმი, ფოტოგრაფიული დოკუმენტური ექსპოზიციით.
ტური მთავრდება მეხსიერების მოედანზე, სადაც არყის ხეები იზრდება, რაც სიცოცხლის სიმბოლოა. იქვე ახლოს იწვის "მარადიული ალი", რომელსაც ყვავილები ეყრება.
ვიზიტის ვარიანტები, ექსკურსიები, ფასები
მემორიალური კომპლექსი "ხატინი" მდებარეობს მინსკიდან 54 კმ-ის დაშორებით. ვიზიტი შედის მრავალ პაკეტურ ტურში, მაგრამ კომპლექსის მიღწევა შეგიძლიათ საკუთარი ძალებით, მან მიაღწია 54 კილომეტრს მინსკი-ვიტებსკის საავტომობილო გზაზე. შემდეგ მიჰყევით ნიშანს. კომპლექსს ოფიციალური მისამართი არ აქვს. საიტზე არის მაგიდა, სადაც შეგიძლიათ დაჯავშნოთ ინდივიდუალური ან ჯგუფური ექსკურსია. დასვენების დღე - ორშაბათი, სამუშაო საათები 10:30 საათიდან 15:30 საათამდე.
შესასვლელი ბილეთის ფასია 8 ბელორუსიული რუბლი, სკოლის მოსწავლეებისა და სტუდენტებისთვის - 5 მანეთი.
